Ay: Aralık 2015

Kanlı Sırt ile Merkez Tepe arasında yer alan Mezarlık adını, 2. Avustralya Topçu Bölüğü Komutanı Albay George Johnstons’dan ve emrindeki şakacı bir topçu subayının şakalarından ( İngilizce Jolly-up – şaka yapmak–deyimi ) almıştır. Çanakkale muharebe alanları dâhilinde gezi güzergâhına yakınlığı itibariyle günümüze ulaşmış en belirgin siperlerin yer aldığı Kırmızı Sırt üzerinde, söz konusu Anzak siperlerinin hemen karşısında bulunur. Johnston’s Jolly Mezarlığı’nda 39’u Avustralyalı, 1’i Yeni Zelandalı ve 141’i kimliği belirsiz olmak üzere, toplam 181 savaş ölüsü gömülüdür.

Kırmızısırtı geçip biraz ilerledikten sonra solda patika yol ile mezarlığa ulaşılmaktadır. Mezarlığa bu ismin verilmesinin sebebi; Mayıs ve Haziran aylarında, Avustralya Kraliyet Kuvvetlerinden 4’cü Taburun bu mıntıkada destek kuvveti olarak bulunması ve kayıplarından 34 tanesinin de burada gömülü olmasındandır. Daha sonra 3. ve 22. Batalion Parade Ground mezarlıkları da buraya eklenerek bugünkü halini almıştır. Mütareke’den sonra mezarlık genişletilmiştir. Mezarlıkta 3 İngiliz, 107 Avustralyalı askerin yanı sıra kimliği bilinmeyen 6 asker gömülüdür.

Mezarlık adını, bölgede savaşan, bu noktada da ileri keşif karakolu bulunan 14. taburun komutanı Yarbay Richard Courtney’den ve bu mevkiinin güneyindeki diğer bir keşif karakolunu komuta eden Binbaşı Steel’den almaktadır. Arıburnu Cephesi’ndeki muharebeler sırasında Merkez Tepe ve yakın çevresinde yer alan Anzak mevzilerinin bazı kritik kesimleri iyice belirtilerek, kuvvetli birer direnek noktası haline getirilmiştir. Bunlardan Merkez Tepe’nin kuzeyinde yer alan direnek noktası; Anzak kolordusundan 14. Tabur Komutanı Yarbay Richard Courtney anısına “Courtney’s Post”, güneyinde yer alan bir diğeri ise Binbaşı Thomas Steel anısına “Steel’s Post” olarak adlandırılmışlardır. Sonradan yapılan mezarlık da söz konusu direnek noktalarının adıyla anılmıştır.Mezarlıkta; 4’ü İngiliz, 60’ı Avustralyalı, 1’i Yeni Zelandalı ve 160’ı kimliği belirsiz olmak üzere, toplam 225 asker gömülüdür

Türklerin Bombasırtı dediği bu bölge yabancı askerlerce Quinn’s Post olarak anılmaktaydı. Adını bölgede çarpışan Binbaşı Hugh Quinn’den almaktadır. Hugh Quin 29 Mayıs 1915 çarpışmalarında burada hayatını kaybetmiştir. Türklerce Bombasırtı denmesinin sebebi ise, Anzak ve Türk birliklerinin birbirine çok yakın olması sebebiyle, bazen el bombalarının patlamasına meydan kalmadan bir siperden diğerine atılacak kadar yakın olmasıdır.
Mezarlıkta 399 tekil mezar bulunmaktadır. Daha önce Pope’s Hill mezarlığına gömülen 73 asker ve diğer 6 asker buraya tekrar defnedilmiştir.Mezarın çoğu da belirlenememiştir. Bunların dışında mezarlığın güneyinde iki sıra halinde 36 kimliği bilinen mezar vardır. Özel anıtlarda burada yattığına inanılan 60 Avustralya, 3. Y. Zelanda, 1 İngiliz İng. Deniz piyadesi anısına dikilmiştir.

Conkbayırı Mezarlığı ve Anıtı Conkbayırı’nın doğu yamacında, Kocaçimentepere’ye giden yolun solunda bulunan anıt; Wellington Taburu komutanlığını yapan Yarbay Malone’ın adının da bulunduğu, 6-10 1915 muharebelerinde ölen, mezarı belirsiz ya da başka bir anıtta adı geçmeyen askerlerin adına dikilmiştir. Conkbayırı mevkiinde dikili anıt 6-8 Ağustos 1915 çarpışmalarında Conkbayırı’nı ele geçirmek için William Malone komutasında çarpışarak ölen ve mezarı bilinmeyen 850 Yeni Zelandalı askerin anısını yaşatmaktadır. 1925 Tarihli anıt 25 Nisan Anzak Günü etkinliklerine ev sahipliği yapmaktadır. Conkbayırı üzerinde Y. Zelanda milli anıtı, Chunuk Bair mezarlığı gibi bir küme anıt bulunmaktadır. Y. Zelandalı mimar S. Hurts Seager tarafından tasarlanmıştır. Mezarlığın tam karşısında Conk Bayırı – Koca Çimen tepe yolunun yamaçlarına inşa edilmiş alçak duvar üzerinde 856 askerin adı geçmektedir. Bunlar 1915 Ağustos – Aralık saldırılarında ölen ve isimleri başka yerde geçmeyen NZEF askerleridir. Ağustos 1915 muharebesinden sonra Türk askerleri Y. Zelandalı, İngiliz ve Gurkha askerlerini toprağa gömmüşlerdir. 1 Hintli ve 1 İngiliz asker olmak üzere 10 mezarlık belirlenmiştir. Kimliği belirsiz 2 Y. Zelanda ve diğer 620 asker de burada gömülüdür.

Mezarlık müttefiklerin Hell Spit dedikleri Küçük Arıburnu’nun üzerinde bulunuyor. Muharebeler esnasında yapılan 1919 yılında düzenlenen mezarlıkta 285 Avustralyalı,50 İngiliz,21 Yeni Zelandalı, 3 Seyhanlı asker yatmaktadır.

Arıburnu Mezarlığı, 25 Nisan 1915’te sandallar dolusu Anzakların çıkartma yaptığı Anzak Koyunun kuzey ucundadır. Anzak askerlerinin karaya ilk ayak bastıkları noktalardan biri olmasıyla önemlidir. Mezarlıkta 151 Avustralyalı, 35 Yeni Zelandalı, 27 İngiliz ve 1 Maltalı askerin yanı sıra belirlenemeyen 37 asker gömülüdür.

Adını Tuz gölüne dökülen Azmak Dere’den almaktadır. Farklı mezarlıkların bir araya getirilmesiyle oluşturulmuştur. Azmak Dere 9 Ağustos günü akşamı 9’ncu Sherwood Foresters birliği tarafından ele geçirilmiştir. Bu mezarlıkta, Anafartalar Cephesi’ndeki muharebeler sırasında Kireçtepe’deki çarpışmalarda ölenler yatmaktadır. Mezarlıkta 12 Ağustos 1915de bölgede ölen, Norfolk Alayının 1. ve 5. taburlarına (Sandringham Taburları) mensup askerlerin de mezarları vardır. Ayrıca Kanada kökenli askerlerden oluşan Newfoundland birliği için mezarlığa özel anıt taşlar dikilimiştir. Mezarlıkta 562’si İngiliz, 12’si Kanadalı ve 500’ü de kimliği belirsiz olmak üzere toplam 1074 kişi gömülüdür.

Gelibolu Yarımada’sının en güney ucu olan Hacı İlyas Burnunda Gözcü Baba Tepesinde İngilizlerin en büyük abidesi olan Helles Abidesi yer alır. Abide Lozan Antlaşmasından hemen sonra hem kara hem de deniz muharebelerinde ölenlerin adına dikilmiştir 1924 yılında yapılan anıtın yüksekliği 33 metre olan anıtta yatan asker bulunmamaktadır. Anıtı çevreleyen duvarın iç kısmına döşeli mermer plaklar üzerinde Britanya Krallığına ait 18.985 askerin ve 1530 Hintli askerin adı yazılıyken, bunun yanında 8 Mayıs 1915’de gerçekleşen 2. Kirte Muharebesi’nde çarpışan 2. Avustralya Tugayı’nın bu bölgede kaybettiği 248 askerin adı da anılmaktadır. Ayrıca anıtta, yarımadada görev yapan müttefik kuvvetlerinin tüm ana birliklerinin ve birimlerinin isimleri; müttefik kuvvetlerine ait gemi ve diğer deniz araçlarının da adları yazılmıştır

Arıburnu Yarları mevkiine gelmeden hemen önce sağ yanda yer alan Walker’s Ridge Mezarlığı, batı yönünde Yüksek Sırt’tan ayrılan ve sahile kadar uzanan bir diğer sırtın hemen kenarında yer alır.  Adını Yeni Zelandalı Tugay Komutanı H.B.Walker’dan almıştır. Walker Sırtı Mezarlığı ise 1915 yılında, muharebeler sırasında bazı Anzak askerlerinin buraya gömülmesi ile oluşturulmuştur. Mezarlıkta yatanların çoğunluğunun kimlikleri belirlenmiştir. Bu mezarlıkta 30’u Avustralyalı, 49’u Yeni Zelandalı, 1’i İngiliz Kraliyet Deniz Tümeni personeli ve 12’si kimliği meçhul olmak üzere toplam 92 asker gömülüdür.