Çanakkale Havuzlar Şehitliği; Çanakkale Savaşı sırasında hastahaneve nekahethane olarak kullanılan, Halil Paşa Çeşmesi‘nin de bulunduğu Havuzlar Şehitliği
Havuzlar Şehitliği
Kilitbahir – Seddülbahir yolu üzerinde seyrederken, Rumeli Mecidiye Tabyası ve Seyit Onbaşı Anıtı sonrası karşımıza çıkan ziyaret noktasıdır. 1961 yılında Çanakkale Şehitlere Yardım Derneği tarafından inşa edilmiştir. 21 Haziran 1915’te Kerevizdere’de şehit düşen 2.Tümen’den Yüzbaşı Kemal Bey ve 126.ci Alay yaveri Selanikli Teğmen İsmail Efendi ve sekiz asker anısına yapılmıştır. Anıtın altındaki yazıda ise Yüzbaşı Kemal Bey’in tarihe geçen son sözü yazmaktadır. ” Hep birlikte şahadete koşalım ki, vatan kurtulsun”
Havuzlar
Bu bölgeye Havuzlar isminin verilme nedeni çok eskiye dayanır. Osmanlı Devleti‘nin 16.yüzyıl dilimindeki zamanıMuhteşem Yüzyıl olarak adlandırılmıştır. Bunun başlıca nedeni ekonomik , siyasi ve askeri anlamda Osmanlı Devleti‘nin o tarihlerde dünya üzerindeki gücüdür.
Osmanlı‘da muhteşem yüzyıl yaşanmasının en kuvvetli unsurlarından bir tanesi donanmasıdır. Barbaros Hayrettin Paşa , Piri Reis gibi komutan ve alimler Osmanlı’nın deniz gücüne önemli katkıda bulunmuş ve donanmayı güçlendirmişlerdir. Büyüyen , güçlenen ve Akdeniz de sürekli sefere çıkan donanmasının temiz su ihtiyacını karşılamak üzere, dönemin su kaynaklarıyla ünlü, günümüzün Havuzlar Bölgesi, Kilidül Bahir köyü yakınlarına büyük bir iskele ve su havuzları yapılmıştır. Donanma Çanakkale Boğazı‘ndan geçerken buraya uğramış ve suihtiyacını karşılamıştır. Bölgenin Havuzlar ismini almasının sebebi o dönem yaptırılan bu büyük su havuzlarıdır.
Havuzlar Çeşmesi
Kilidül Bahir’den yarımadanın en ucundaki Seddülbahir Köyü’ne tarihi yol’da Havuzlar önünden geçmektedir. Limana yanaşan gemi personelinin, bölgedeki görevlilerin ve gelip geçen yolcuların su ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla 1627 yılında Halil Paşa tarafından büyük bir çeşme yaptırılmıştır. Çeşme günümüzde restore edilmiştir. Ancak faal durumda değildir.
Çanakkale Savaşı Havuzlar
Havuzlar bölgesinden savaş alanına doğru ilerlediğinizde öncelikle Soğanlı Dere Hastanesi sonrasında ise Şahindere Sargı Yeri bulunmaktadır. Bu noktalar, savaş esnasında yaralılarımızın tedavisi için oluşturulmuş sağlık merkezleridir. Havuzlarda ise Çanakkale Cephesinin Nekahethane si bulunmaktadır. Nekahethane; kelime anlamıyla dinlenme yurdu, şifa yurdu, şifa evi demektir.
Savaş döneminde kurulan Nekahethane birimlerini günümüzün ruh ve sinir sağlığı merkezleri olarak düşünebilirsiniz. Nekahethane de tiyatro gösterileri, ilahi dinletileri, bahçe ekim dikim işleri ve benzeri uygulamalar ile, askerin savaş psikolojisinden bir nebze olsun uzaklaştırılması sağlanmıştır.
Çanakkale Savaşı esnasında günümüzde pek anlatılmasa da psikolojik savaşın etkileri oldukça yüksektir. Hem Vatan Savunması‘nın askerimiz üzerinde yarattığı psikolojik etki, hemde düşmanın psikolojik yıpratma stratejileri,Çanakkale cephesinde mücadele eden askerlerimiz için ruhsal açıdan baskılı bir dönem geçmesine neden olmuştur. Düşman askeri ön siperde 1 hafta nöbet tutarken, Türk askeri ön siperde 3 hafta görev almış, cephenin en zor şartlarıyla yaşamıştır. Ölümün bir adım ötede olması, yeme – içme şartlarının zorluğu, uykusuzluk ve bunun gibi cephe şartları da eklendiğinde savaş psikolojik boyutta da askerimizi epey yıpratmıştır.
O günün ulaşım ve iletişim koşulları da günümüz gibi gelişmiş olmadığından, askerimizi rahatlatmak, bir nebze olsun cephe psikolojisinden uzaklaştırmak adına, memleket izni yada istirahat gibi uygulamalar mümkün olmadığından, askerlerimiz Nekahethane‘ye getirilerek, psikolojik ve ruhsal tedavi ve destek uygulanmıştır.